Masowa moda, która niszczy i jej zdrowsze alternatywy.

Dzisiejszy post powstał dzięki Aleksandrze Włodarczyk z portalu swiadomykonsumentmody.pl

Moda jest drugim najbardziej zanieczyszczającym przemysłem na świecie. Moda wykorzystuje zasoby naszej planety i krzywdzi ludzi dla niej pracujących. Dziś rozmawiamy z Olą Włodarczyk, założycielką portalu Świadomy Konsument Mody (www.swiadomykonsumentmody.pl), o tym, jak od zaplecza wygląda ten przemysł i co każdy z nas może zrobić, aby to niszczycielskie oblicze mody zacząć odmieniać.

Jak zatem wygląda przemysł mody?

Światem mody, tak jak każdym innym biznesem, żądzą siły popytu i podaży. Po stronie popytu stoją konsumenci, osoby, które przez ostatnie lata przyzwyczaiły się do traktowania ubrań jako dóbr jednorazowego użytku. Korzystając z nierozsądnie niskich cen i nowych trendów wprowadzanych do sklepów co tydzień, kupujemy na potęgę. Bo każda kolejna rzecz to nowy detal, kolor sezonu, lub po prostu chwilowa ulga w stresie dnia codziennego. 

Z drugiej strony, stoją wielkie firmy. Marki, które kierowane maksymalizacją obrotów, prężnie kreują nowe kolekcje i atrakcyjne kampanie reklamowe. Dziesiątki specjalistów z różnych dziedzin głowią się jak sprzedać setki tysięcy kolejnych sztuk każdego dnia. Ciężko wskazać winnego, i nie o to właściwie chodzi, bo te dwie siły weszły w nieprawdopodobną symbiozę. Nasze szafy pękają w szwach, właściciele marek stają się miliarderami, a co sekundę na świecie kolejna ciężarówka odzieżowych śmieci ląduje na wysypisku. I wszystko byłoby świetnie, gdyby nie naturalne granice naszej planety i ludzi, którzy pracują w tym biznesie.

W jaki sposób przekraczane są granice?

Mówiąc w skrócie, olbrzymie koszty przemysłu mody widzimy głównie w następujących obszarach:

1. Utrata bioróżnorodności. Jest ona związana na przykład z masową wycinką lasów pod produkcję wiskozy. Rocznie znika z powierzchni Ziemi ich ekwiwalent o powierzchni 4800 boisk do futbolu, w tym szczególnie cennych i zagrożonych lasów starożytnych. Wystarczy spojrzeć na zdjęcia porównujące Amazonię aktualnie i sprzed 20 lat – olbrzymia różnica. Wraz z wycinką drzew ginie wiele gatunków roślin, a wiele zwierząt traci swoje naturalne siedliska. Z drugiej strony globu – w Azji pod wpływem nadużycia pestycydów masowo wymierają pszczoły, które są odpowiedzialne za zapylanie roślin, również tych jadalnych. 

2. Utrata żyzności gleb i zanieczyszczenie ekosystemów. Płodność gleb jest niezwykle ważna w kontekście rosnącego zapotrzebowania ludzkości na żywność. Masowo uprawiana bawełna, opryskiwana setkami litrów pestycydów, herbicydów i innych toksycznych środków jak RoundUp powoduje utratę płodności ziem uprawnych. Niewiele osób wie, że gleby mają niesamowite możliwości pochłaniania dwutlenku węgla – ale tylko wtedy kiedy są żywe. Niestety spryskiwane przez lata środkami chemicznymi tracą nie tylko swoją żyzność, ale też umiejętność sekwestracji CO2. 

3. Użycie ogromnych ilości chemikaliów. Olbrzymie zanieczyszczenie i zagrożenie dla okolicznych środowisk, w tym ludzi, to także uwalniane bezpośrednio do rzek środki chemiczne z farbowania i wykańczania ubrań. W modzie używa się około 8000 różnych środków chemicznych, w tym toksycznych, które trafiając do rzek stają się jednym ze składników wody pitnej dla ludzi i zwierząt. 

4. Kolejnym zanieczyszczeniem na skalę całego globu jest mikroplastik pochodzący m.in. z ubrań poliestrowych. Tony mikrowłókien trafiają każdego dnia do oceanów, a najnowsze badania pokazują, że te niewielkie cząsteczki są również w atmosferze. Zatem plastik jemy już nie tylko wraz z rybami i owocami morza, ale również go wdychamy.

5. Emisje gazów cieplarnianych powstające w wyniku produkcji m.in. poliestru lub tzw. skóry ekologicznej – PU, PCV, a także transportu towarów z Krajów Globalnego Południa do Europy i Ameryki. 

Więcej o wpływie mody na środowisko przeczytasz tutaj: https://www.swiadomykonsumentmody.pl/%C5%9Brodowisko

6. Miliony ludzi pracujących w przemyśle mody nadal bierze udział w tzw. współczesnym niewolnictwie, jest brutalnie traktowanych, otrzymuje pensje poniżej możliwości utrzymania się, nie ma żadnych zabezpieczeń socjalnych, żyje w skrajnej biedzie i niepewności. Praca dzieci niestety nadal jest wykorzystywana. 

Więcej informacji o nadużyciach przemysłu mody wobec ludzi znajdziesz tutaj: https://www.swiadomykonsumentmody.pl/ludzie

Co możemy zrobić jako konsumenci? Jakie dziś mamy alternatywy w sklepach?

Po pierwsze możemy kupować świadomie. Świadomie to znaczy mniej, lepiej i tylko to co naprawdę potrzebujemy i pokochamy. Gdzie szukać? Jeśli już zdecydujemy, że musimy kupić określoną rzecz, warto jej poszukać w internetowych lub stacjonarnych second handach. Jeśli zakochamy się w produkcie z sieciówki i mamy pełne przekonanie, że będziemy go nosić przez wiele sezonów, to starajmy się wybierać produkty z przędz organicznych lub z recyklingu, oczywiście z certyfikatem dotyczącymi zawartości przędzy organicznej (GOTS, OCS) lub recyklingowanej. Już dziś w sklepach znajdują się również produkty z Tencelu czy EcoVero, do których włókna pozyskuje się z lasów zarządzanych w sposób odpowiedzialny i zrównoważony. Każdy taki produkt jest opatrzony certyfikatem firmy Lenzing. 

Od kilku lat na całym świecie powstają start-upy, które tworzą wiele innowacyjnych produktów i technologii. Są to m.in. nylon z sieci rybackich, skóra z grzybów, alg, odpadków roślinnych, jabłek czy ananasa. Coraz więcej świadomych marek szuka ekologicznych możliwości barwienia produktów czy wykorzystywania nietoksycznych nadruków. Opracowany jest już nawet bio brokat czy włókna rosnące w laboratorium! Jeśli chodzi o rynek masowy, to musimy na te rozwiązania jeszcze chwilę poczekać, ale już dziś możemy pracować nad swoimi nawykami konsumpcyjnymi, możemy szukać i rozważać, a przede wszystkim zacząć szanować to, co już mamy, bo właśnie to jest najbardziej zrównoważone. Doceniajmy wartość każdej rzeczy, bo jest ona tak naprawdę dużo wyższa niż jakakolwiek cena na metce… 

Więcej o innowacjach w modzie tutaj: https://www.swiadomykonsumentmody.pl/zmiany-na-lepsze